نقش pH در سلامت پوست و مو و چگونگی انتخاب محصولات سازگار با آن

اگر تاکنون به دلیل خشکی پوست، ریزش مو، قرمزی یا تحریکات پوستی از محصولات مراقبتی خود ناراضی بوده‌اید، ممکن است مسئله‌ای فراتر از ترکیبات رایج مانند پارابن یا سولفات در میان باشد. pH یا اسیدی-قلیایی بودن یک محصول، عاملی کلیدی و اغلب نادیده گرفته‌شده است که تأثیر مستقیمی بر سلامت پوست و مو دارد.
در این مقاله با نگاهی تخصصی به مفهوم pH، اهمیت آن در سلامت پوست و مو و راهکارهای انتخاب محصولات مناسب می‌پردازیم. این محتوا به‌خصوص برای مصرف‌کنندگانی که به‌دنبال انتخاب علمی و هوشمندانه محصولات زیبایی هستند طراحی شده است.

pH چیست؟ نگاهی علمی به یک مفهوم پایه

pH (Potential of Hydrogen)، معیاری برای سنجش میزان اسیدی یا بازی بودن یک ماده است. این مقیاس از 0 (بسیار اسیدی) تا 14 ( بسیار قلیایی) متغیر است و عدد 7 به عنوان مقدار خنثی شناخته می‌شود.

• مواد با pH کمتر از 7 اسیدی هستند.
• مواد با pH بیشتر از 7 خاصیت قلیایی دارند.

آب خالص در دمای اتاق دارای pH=7 است. اما pH پوست انسان به‌طور طبیعی کمی اسیدی است و این اسیدی بودن برای عملکرد دفاعی پوست کاملاً ضروری است.

pH پوست انسان: اسیدی اما هوشمند

پوست انسان یک مانع دفاعی طبیعی دارد که اصطلاحاً به آن سد اسیدی پوست یا Acid Mantle گفته می‌شود. این سد ترکیبی از سبوم (چربی طبیعی پوست) و عرق است که روی سطح پوست قرار می‌گیرد و آن را در برابر:

• نفوذ باکتری‌ها
• قارچ‌ها
• ویروس‌ها
• و آلودگی‌های محیطی محافظت می‌کند.

این سد در حالت ایده‌آل دارای pH حدود 4.7 تا 5.5 است. وقتی pH پوست از این محدوده خارج می‌شود:
• پوست خشک، حساس و مستعد آکنه می‌شود.
• احتمال رشد میکروب‌ها افزایش می‌یابد.
• رطوبت پوست کاهش یافته و سد دفاعی تضعیف می‌شود.

pH پوست و مو سر: کلید سلامت کوتیکول مو

مو سه بخش اصلی دارد: کوتیکول، کورتکس و مدولا. سطح بیرونی مو یا همان کوتیکول که نقش محافظت‌کننده را ایفا می‌کند، نسبت به تغییرات pH حساس است.

pH ایده‌آل برای موی سالم بین 4.5 تا 5.5 است. در این بازه:
• کوتیکول‌ها بسته و هموار هستند.
• رطوبت مو حفظ می‌شود.
• موها براق و سالم به‌نظر می‌رسند.

اما، استفاده از شامپوهای قلیایی یا محصولات حاوی سولفات می‌تواند pH را بالا ببرد. این اتفاق باعث باز شدن کوتیکول‌ها، خشکی، شکنندگی و موخوره می‌شود.

به خصوص برای افرادی که موهای رنگ‌شده، فر یا کراتینه دارند، حفظ تعادل pH اهمیت دوچندان دارد.

پیامدهای عدم تعادل pH در پوست و مو

چگونه محصولات مراقبتی با pH مناسب را انتخاب کنیم؟

1- خواندن برچسب محصولات

به دنبال عدد pH روی بسته‌بندی باشید. برندهای تخصصی مثل پرایم معمولاً محدوده pH محصولات خود را روی برچسب ذکر می‌کنند. مقدار 4.5 تا 5.5 برای پوست و مو مناسب است.

2- انتخاب شوینده‌های فاقد سولفات

سولفات‌ها pH قلیایی دارند. محصولات فاقد سولفات معمولاً با pH متعادل فرموله می‌شوند و برای پوست و موی حساس گزینه‌ای عالی هستند.

3- استفاده از تونرها و محصولات بازسازنده pH

تونرهای صورت و اسپری‌های پوست سر که به تنظیم مجدد pH کمک می‌کنند، به بازسازی سد دفاعی پوست بعد از شست‌وشو کمک می‌کنند.

4- توجه به نوع پوست و مو

اگر پوست چرب یا مستعد آکنه دارید، استفاده از شوینده‌هایی با pH متعادل و اسیدی ملایم (حدود 5) توصیه می‌شود. برای پوست‌های خشک یا حساس، pH کمی بالاتر (نزدیک به 5.5) بهتر است.

نتیجه‌گیری

pH، اگرچه در نگاه اول عددی علمی به‌نظر می‌رسد، اما در واقع بخش بنیادینی از سلامت پوست و مو است. هرگونه اختلال در تعادل آن می‌تواند به زنجیره‌ای از مشکلات پوستی و مویی منجر شود.

مصرف‌کنندگان هوشمند می‌توانند با انتخاب محصولاتی که pH آن‌ها متناسب با ساختار زیستی پوست و مو فرموله شده، گام بلندی در مسیر مراقبت علمی و مؤثر بردارند.