نقش وزیکول‌های خارج سلولی استافیلوکوکوس آرئوس در پاتوژنز درماتیت آتوپیک
مقدمه
درماتیت آتوپیک (AD) یک بیماری پوستی التهابی مزمن و عودکننده است که شیوع جهانی دارد و بین ۱۵ تا ۲۰ درصد کودکان و ۱ تا ۵ درصد بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگرچه این بیماری شایع است، پاتوژنز آن پیچیده و شامل نقص‌های سد پوستی، عدم تعادل در سیستم ایمنی ذاتی و تطابقی و کلونیزاسیون مزمن S. aureus استافیلوکوکوس آرئوس بر روی پوست می‌باشد. یکی از عوامل کلیدی در تشدید التهاب مزمن در AD، وزیکول‌های خارج سلولی (EVs) ترشح شده با استافیلوکوکوس آرئوس است که به‌تازگی توجه گسترده‌ای را به خود جلب کرده است.
وزیکول‌های خارج سلولی: مروری کوتاه
وزیکول‌های خارج سلولی ساختارهایی کوچک با غشای دوتایی لیپیدی هستند که توسط انواع سلول‌ها، از جمله باکتری‌های گرم مثبت مانند S. aureus، تولید می‌شوند. این وزیکول‌ها می‌توانند مولکول‌های زیستی از جمله پروتئین‌ها، لیپیدها، RNA و آنزیم‌ها را حمل کرده و به سلول‌های گیرنده انتقال دهند. نقش اصلی این وزیکول‌ها در ارتباط بین سلولی است، اما تحقیقات نشان داده است که آن‌ها در پاتوژنز بسیاری از بیماری‌ها از جمله AD نقش حیاتی دارند. وزیکول‌های تولید شده توسط S. aureus (SA-EVs) به عنوان عوامل کلیدی در انتقال فاکتورهای بیماری‌زا، تخریب سد پوستی و تحریک پاسخ‌های ایمنی شناخته می‌شوند.
مکانیسم‌های دخیل در اثرگذاری SA-EVs
۱. تخریب سد پوستی
وزیکول‌های SA حاوی آلفا-همولیزین، یک پروتئین سیتوتوکسیک، هستند که می‌تواند منجر به نکروز سلول‌های کراتینوسیت و اختلال در یکپارچگی سد اپیدرمی شود. این تخریب سد پوستی باعث افزایش نفوذپذیری پوست برای آلرژن‌ها و عوامل التهابی می‌شود، که خود منجر به تشدید پاسخ‌های التهابی می‌گردد.
۲. القای التهاب
مطالعات متعدد نشان داده‌اند که وزیکول‌های SA تولید سیتوکین‌های التهابی مانند IL-6، CXCL-8 و TNF-α را در کراتینوسیت‌ها افزایش می‌دهند. این فرآیند وابسته به مسیرهای TLR2 و NFκB است و موجب نفوذ گسترده سلول‌های ایمنی به پوست و تشدید التهاب می‌شود. علاوه بر این، SA-EVs می‌توانند با فعال کردن سلول‌های اندوتلیال، مولکول‌های چسبندگی مانند E-سلکتین، ICAM1 و VCAM1 را افزایش داده و نفوذ مونوسیت‌ها را به پوست تقویت کنند.
۳. تعامل با سیستم ایمنی
یکی از یافته‌های کلیدی این است که وزیکول‌های SA می‌توانند پاسخ‌های ایمنی نوع Th2 و Th17 را تحریک کنند. این مسیرها نه تنها تولید IgE را افزایش می‌دهند، بلکه از طریق تحریک تولید IL-4 و IL-13 منجر به تشدید التهاب می‌شوند. مطالعات همچنین نشان داده‌اند که وزیکول‌های SA می‌توانند با تشکیل دام‌های خارج سلولی نوتروفیل‌ها (NETs)، شرایط را برای کلونیزاسیون بهتر S. aureus فراهم کنند.
نقش میکروبیوم و وزیکول‌ها در AD
۱. تغییرات میکروبیوم پوستی در AD
میکروبیوم پوستی در بیماران مبتلا به AD دچار تغییرات قابل توجهی می‌شود، از جمله کاهش تنوع میکروبی و افزایش غالبیت S. aureus در دوران تشدید بیماری. وزیکول‌های SA با انتقال فاکتورهای بیماری‌زا و تحریک مسیرهای التهابی، نقش مهمی در این فرایند ایفا می‌کنند.
۲. وزیکول‌های میکروبی همزیست
برخلاف S. aureus، برخی میکروارگانیسم‌های همزیست مانند S. epidermidis می‌توانند از کلونیزاسیون S. aureus جلوگیری کنند. وزیکول‌های تولیدشده توسط S. epidermidis نه تنها می‌توانند بیان سیتوکین‌های التهابی مانند TNF-α و IL-6 را کاهش دهند، بلکه از طریق بهبود سد پوستی و کاهش نفوذپذیری، التهاب ناشی از AD را تسکین می‌دهند.
فرصت‌های درمانی مبتنی بر وزیکول‌ها
۱. استفاده از وزیکول‌های همزیست
وزیکول‌های تولیدشده توسط پروبیوتیک‌ها، مانند Lactobacillus plantarum، نشان داده‌اند که می‌توانند ترمیم سد پوستی را تقویت کرده و التهاب را کاهش دهند. مطالعات پیش‌بالینی نشان داده‌اند که استفاده خوراکی از این وزیکول‌ها می‌تواند تولید IL-4 را مهار کرده و ضخامت اپیدرم را کاهش دهد.
۲. مهار فاکتورهای التهابی SA-EVs
تیمول، یک ترکیب طبیعی با خاصیت ضدالتهابی، توانسته است اثرات وزیکول‌های SA را مهار کند. مطالعات نشان داده‌اند که تیمول می‌تواند ضخامت اپیدرم و بیان سیتوکین‌های التهابی را کاهش داده و پاسخ‌های Th1، Th2 و Th17 را مهار کند.
نتیجه‌گیری و چشم‌انداز آینده
وزیکول‌های خارج سلولی تولیدشده توسط S. aureus نقش مهمی در پاتوژنز درماتیت آتوپیک ایفا می‌کنند. آن‌ها به‌عنوان عوامل کلیدی در انتقال فاکتورهای بیماری‌زا، تخریب سد پوستی و تحریک پاسخ‌های ایمنی شناخته می‌شوند. توسعه درمان‌های هدفمند برای مهار اثرات SA-EVs و بهره‌گیری از وزیکول‌های میکروبی همزیست می‌تواند راه‌های جدیدی برای مدیریت AD فراهم کند. تحقیقات آینده باید بر شناسایی دقیق مکانیسم‌های اثرگذاری وزیکول‌ها و توسعه بیومارکرهای تشخیصی و درمانی مبتنی بر این عوامل متمرکز شود.
لینک مقاله:
https://www.mdpi.com/2076-2607/12/3/531
دیدگاهتان را بنویسید